Αν καθίσετε να σκεφτείτε πόσες πληροφορίες δίνετε κάθε ημέρα για τον εαυτό σας, θα εκπλαγείτε. Ξεκινάτε την μέρα σας με log in στο Facebook, ανεβάζετε φωτογραφίες στο διαδίκτυο, συστήνεστε σε ανθρώπους που μόλις γνωρίζετε, εισάγετε τα στοιχεία της προσωπικής σας κάρτας για να κάνετε αγορές. Όλα τα παραπάνω αποτελούν προσωπικά δεδομένα. Και πρέπει να προστατεύονται, γιατί η ιδιωτικότητά μας είναι πολύτιμη, και επιθυμούμε, αν όχι να κρατάμε κάποια πράγματα για τον εαυτό μας, τουλάχιστον να γνωρίζουμε τα δικαιώματά μας.
Γι’ αυτό τον λόγο, και με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων που γιορτάζεται στις 28 Ιανουαρίου, το in2life αντλεί συμβουλές από τις πληροφορίες της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και ψάχνει την αλήθεια πίσω από τους κινδύνους εξαπατήσεων και υποκλοπών.
Μην παίρνετε τίποτα… ως δεδομένο
Μερικές φορές τα αυτονόητα πρέπει να λέγονται, γιατί συχνά τα αγνοούμε. Ποια είναι λοιπόν τα προσωπικά μας δεδομένα και ποιοι οι αντίστοιχοι κίνδυνοι; Σύμφωνα με τον νόμο, «δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα είναι κάθε πληροφορία που αναφέρεται στο υποκείμενο των δεδομένων. Δεν λογίζονται ως δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα τα στατιστικής φύσεως συγκεντρωτικά στοιχεία, από τα οποία δεν μπορούν πλέον να προσδιορισθούν τα υποκείμενα των δεδομένων», ενώ «ευαίσθητα δεδομένα είναι τα δεδομένα που αφορούν στη φυλετική ή εθνική προέλευση, στα πολιτικά φρονήματα, στις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, στη συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, στην υγεία, στην κοινωνική πρόνοια και στην ερωτική ζωή, στα σχετικά με ποινικές διώξεις ή καταδίκες, καθώς και στη συμμετοχή σε συναφείς με τα ανωτέρω ενώσεις προσώπων».
Μέσα από την ιστοσελίδα της Αρχής, μπορούμε να κατευθυνθούμε σε ένα πρακτικότατο τεστ αυτοαξιολόγησης για να διαπιστώσουμε πόσο καλά γνωρίζουμε τους καθημερινούς κινδύνους (κάντε το τεστ εδώ).
Σύμφωνα με το παραπάνω τεστ, οι τομείς της καθημερινότητάς μας, κατά τους οποίους μπορούμε να πέσουμε θύματα υποκλοπής προσωπικών στοιχείων είναι οι εξής:
*Το πορτοφόλι μας: Μπορεί να περιέχει έγγραφα, κωδικούς και PIN, και αποτελεί «εύκολο στόχο» οπουδήποτε βρισκόμαστε.
*Το γραμματοκιβώτιο: Αν δεν είναι κλειδωμένο, ο καθένας θα μπορούσε να έχει πρόσβαση στην προσωπική σας αλληλογραφία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
*Ο κάδος απορριμμάτων: Ίσως σας θυμίζει πρακτικές κίτρινων περιοδικών, αλλά όλοι οφείλουμε να καταστρέφουμε τυχόν έγγραφα με στοιχεία μας, CD με προσωπικά μας δεδομένα και ληγμένες κάρτες πριν τις ξεφορτωθούμε στα σκουπίδια – ποτέ δεν γνωρίζουμε σε ποια χέρια θα καταλήξουν.
*Διαδικτυακές αγορές: Προφανείς οι κίνδυνοι, αλλά το in2life φροντίζει να σας ενημερώσει πλήρως για τις δικλίδες ασφαλείας στο online shopping εδώ.
*Προσωπικός υπολογιστής: Όταν περιέχει ευαίσθητα προσωπικά μας δεδομένα (και πάντα περιέχει), δεν πρέπει να αφήνουμε αφύλαχτο το laptop μας σε δημόσιους χώρους ή να αφήνουμε «ανοιχτές πύλες» σε διαδικτυακούς εισβολείς, χωρίς να ελέγχουμε τις ρυθμίσεις ασφαλείας του υπολογιστή και του wi-fi.
*Κινητό τηλέφωνο: Αν δεν προστατεύουμε αρκετά το τηλέφωνό μας, προσωπικά μηνύματα, κωδικοί και πληροφορίες μπορεί να τύχουν κακόβουλης χρήσης από τρίτους, ιδιαίτερα σε περίπτωση κλοπής του, περίπτωση στην οποία προβαίνουμε άμεσα σε φραγή.
*Κάρτες και Κωδικοί πρόσβασης: Προσέχουμε τους λογαριασμούς και τις κινήσεις των πιστωτικών/χρεωστικών καρτών και είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τους κωδικούς, που βρίσκονται πλέον παντού – από τα passwords για το email ή τα social media μέχρι τα PIN των καρτών μας. Φροντίζουμε να επιλέγουμε δύσκολα συνθηματικά, και καλύπτουμε τα πλήκτρα όταν κάνουμε ανάληψη σε ATM, ενώ δεν αποκαλύπτουμε σε τρίτους τους κωδικούς μας.
*Έγγραφα ταυτότητας: Φυλάμε καλά την ταυτότητα, το διαβατήριο, τις διάφορες άδειες και πιστοποιητικά, γιατί πρόκειται ουσιαστικά για τις επίσημες αποδείξεις ταυτοποίησής μας.
*Αποκάλυψη προσωπικών στοιχείων: Σε τηλεφωνικές και διαδικτυακές συνομιλίες κρατάμε την ανωνυμία μας εκτός κι αν γνωρίζουμε με βεβαιότητα σε ποιον μιλάμε. Σε forum, chat, blogs επιλέγουμε ψευδώνυμο, ενώ είμαστε καχύποπτοι με μηνύματα για «δώρα» που έχουμε κερδίσει, τα οποία μας καλούν να δώσουμε τα στοιχεία μας.
*Social media: Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, πρέπει πάντα να προσέχουμε τις πληροφορίες που δημοσιεύουμε, να γνωρίζουμε αυτούς που προσθέτουμε στις λίστες μας (ή να τους κρατάμε σε restricted lists αντίστοιχα) και να ελέγχουμε τις ρυθμίσεις ασφαλείας για να γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή ποιοι μπορούν να έχουν πρόσβαση στην σελίδα μας.
Αρχές και νόμοι για την προστασία μας
Μπορείτε να βρείτε όλες τις νομοθετικές ρυθμίσεις που ισχύουν με βάση το ελληνικό και το ευρωπαϊκό δίκαιο για τα προσωπικά δεδομένα, συγκεντρωμένες, εδώ. Επειδή, όμως, οι νόμοι, ως συνήθως, δεν είναι και τα πιο «εύκολα» κείμενα για τον απλό πολίτη, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων, με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα, εγκαινίασε το «Ηλεκτρονικό Ενημερωτικού Δελτίου», ένα είδος «περιοδικής ενημέρωσης» για τα τρέχοντα ζητήματα που άπτονται των προσωπικών δεδομένων και ενδιαφέρουν τον πολίτη.
«Η ελληνική Αρχή πραγματοποιεί φέτος κινήσεις, οι οποίες αποσκοπούν στην καλύτερη ενημέρωση και στη διευκόλυνση των υπευθύνων επεξεργασίας και των υποκειμένων σε ό,τι αφορά την αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με τη δραστηριότητα της Αρχής», αναφέρει στο κάλεσμά του ο Πρόεδρος της Αρχής, κ. Πέτρος Χριστόφορος, αναφέροντας πως στο ίδιο έντυπο περιλαμβάνεται και ερωτηματολόγιο, για περαιτέρω feedback των πολιτών προς τον φορέα.
Στο πρώτο δελτίο που μπορείτε να διαβάσετε εδώ, μαθαίνουμε για τις κυριότερες εξελίξεις στον τομέα των προσωπικών δεδομένων. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι ανακοινώσεις της Ε.Ε. στις 25/1 για την τροποποίηση εκ βάθρων των σχετικών κοινοτικών οδηγιών, η ενημέρωση για τις νέες ηλεκτρονικές κάρτες αποδείξεων που καλούμαστε να λάβουμε, ενημέρωση για τις υποθέσεις των μεγαλο-οφειλετών και του πόθεν έσχες πολιτικών που απασχολούν την κοινή γνώμη τον τελευταίο καιρό και για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση στο σύστημα Υγείας – πράγματα για τα οποία όλοι θα έπρεπε να είμαστε ενήμεροι.
*Οδηγός για παιδιά
Από τα καλύτερα «τμήματα» της ιστοσελίδας της Αρχής, δεν είναι άλλο από τον οδηγό ενημέρωσης και πληροφόρησης των ανήλικων συμπολιτών μας. Αν έχετε παιδιά, ξεκινήστε αμέσως μαζί τους ένα μίνι-σεμινάριο σε αυτές τις πρακτικές και ευχάριστες σελίδες, που μαθαίνουν στα παιδιά τι είναι η ιδιωτικότητα και ποια είναι τα προσωπικά μας δεδομένα, τους θυμίζουν να σκέφτονται πριν δημοσιεύσουν οτιδήποτε, να έχουν επίγνωση της ταυτότητας των συνομιλητών τους και τέλος, να πλοηγούνται με ασφάλεια στο διαδίκτυο (δεν είναι μυστικό πως το Facebook κατακλύζεται από εφήβους, οι οποίοι ωστόσο δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι για τους online κινδύνους).
Στην ίδια σελίδα θα βρείτε χρηστικά κουίζ, ερωτηματολόγια, ορισμούς και συμβουλές για κάθε πτυχή της καθημερινότητας στην οποία διακυβεύεται η ιδιωτικότητά μας.
www.in2life.gr/
Γι’ αυτό τον λόγο, και με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων που γιορτάζεται στις 28 Ιανουαρίου, το in2life αντλεί συμβουλές από τις πληροφορίες της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και ψάχνει την αλήθεια πίσω από τους κινδύνους εξαπατήσεων και υποκλοπών.
Μην παίρνετε τίποτα… ως δεδομένο
Μερικές φορές τα αυτονόητα πρέπει να λέγονται, γιατί συχνά τα αγνοούμε. Ποια είναι λοιπόν τα προσωπικά μας δεδομένα και ποιοι οι αντίστοιχοι κίνδυνοι; Σύμφωνα με τον νόμο, «δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα είναι κάθε πληροφορία που αναφέρεται στο υποκείμενο των δεδομένων. Δεν λογίζονται ως δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα τα στατιστικής φύσεως συγκεντρωτικά στοιχεία, από τα οποία δεν μπορούν πλέον να προσδιορισθούν τα υποκείμενα των δεδομένων», ενώ «ευαίσθητα δεδομένα είναι τα δεδομένα που αφορούν στη φυλετική ή εθνική προέλευση, στα πολιτικά φρονήματα, στις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, στη συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, στην υγεία, στην κοινωνική πρόνοια και στην ερωτική ζωή, στα σχετικά με ποινικές διώξεις ή καταδίκες, καθώς και στη συμμετοχή σε συναφείς με τα ανωτέρω ενώσεις προσώπων».
Μέσα από την ιστοσελίδα της Αρχής, μπορούμε να κατευθυνθούμε σε ένα πρακτικότατο τεστ αυτοαξιολόγησης για να διαπιστώσουμε πόσο καλά γνωρίζουμε τους καθημερινούς κινδύνους (κάντε το τεστ εδώ).
Σύμφωνα με το παραπάνω τεστ, οι τομείς της καθημερινότητάς μας, κατά τους οποίους μπορούμε να πέσουμε θύματα υποκλοπής προσωπικών στοιχείων είναι οι εξής:
*Το πορτοφόλι μας: Μπορεί να περιέχει έγγραφα, κωδικούς και PIN, και αποτελεί «εύκολο στόχο» οπουδήποτε βρισκόμαστε.
*Το γραμματοκιβώτιο: Αν δεν είναι κλειδωμένο, ο καθένας θα μπορούσε να έχει πρόσβαση στην προσωπική σας αλληλογραφία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
*Ο κάδος απορριμμάτων: Ίσως σας θυμίζει πρακτικές κίτρινων περιοδικών, αλλά όλοι οφείλουμε να καταστρέφουμε τυχόν έγγραφα με στοιχεία μας, CD με προσωπικά μας δεδομένα και ληγμένες κάρτες πριν τις ξεφορτωθούμε στα σκουπίδια – ποτέ δεν γνωρίζουμε σε ποια χέρια θα καταλήξουν.
*Διαδικτυακές αγορές: Προφανείς οι κίνδυνοι, αλλά το in2life φροντίζει να σας ενημερώσει πλήρως για τις δικλίδες ασφαλείας στο online shopping εδώ.
*Προσωπικός υπολογιστής: Όταν περιέχει ευαίσθητα προσωπικά μας δεδομένα (και πάντα περιέχει), δεν πρέπει να αφήνουμε αφύλαχτο το laptop μας σε δημόσιους χώρους ή να αφήνουμε «ανοιχτές πύλες» σε διαδικτυακούς εισβολείς, χωρίς να ελέγχουμε τις ρυθμίσεις ασφαλείας του υπολογιστή και του wi-fi.
*Κινητό τηλέφωνο: Αν δεν προστατεύουμε αρκετά το τηλέφωνό μας, προσωπικά μηνύματα, κωδικοί και πληροφορίες μπορεί να τύχουν κακόβουλης χρήσης από τρίτους, ιδιαίτερα σε περίπτωση κλοπής του, περίπτωση στην οποία προβαίνουμε άμεσα σε φραγή.
*Κάρτες και Κωδικοί πρόσβασης: Προσέχουμε τους λογαριασμούς και τις κινήσεις των πιστωτικών/χρεωστικών καρτών και είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τους κωδικούς, που βρίσκονται πλέον παντού – από τα passwords για το email ή τα social media μέχρι τα PIN των καρτών μας. Φροντίζουμε να επιλέγουμε δύσκολα συνθηματικά, και καλύπτουμε τα πλήκτρα όταν κάνουμε ανάληψη σε ATM, ενώ δεν αποκαλύπτουμε σε τρίτους τους κωδικούς μας.
*Έγγραφα ταυτότητας: Φυλάμε καλά την ταυτότητα, το διαβατήριο, τις διάφορες άδειες και πιστοποιητικά, γιατί πρόκειται ουσιαστικά για τις επίσημες αποδείξεις ταυτοποίησής μας.
*Αποκάλυψη προσωπικών στοιχείων: Σε τηλεφωνικές και διαδικτυακές συνομιλίες κρατάμε την ανωνυμία μας εκτός κι αν γνωρίζουμε με βεβαιότητα σε ποιον μιλάμε. Σε forum, chat, blogs επιλέγουμε ψευδώνυμο, ενώ είμαστε καχύποπτοι με μηνύματα για «δώρα» που έχουμε κερδίσει, τα οποία μας καλούν να δώσουμε τα στοιχεία μας.
*Social media: Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, πρέπει πάντα να προσέχουμε τις πληροφορίες που δημοσιεύουμε, να γνωρίζουμε αυτούς που προσθέτουμε στις λίστες μας (ή να τους κρατάμε σε restricted lists αντίστοιχα) και να ελέγχουμε τις ρυθμίσεις ασφαλείας για να γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή ποιοι μπορούν να έχουν πρόσβαση στην σελίδα μας.
Αρχές και νόμοι για την προστασία μας
Μπορείτε να βρείτε όλες τις νομοθετικές ρυθμίσεις που ισχύουν με βάση το ελληνικό και το ευρωπαϊκό δίκαιο για τα προσωπικά δεδομένα, συγκεντρωμένες, εδώ. Επειδή, όμως, οι νόμοι, ως συνήθως, δεν είναι και τα πιο «εύκολα» κείμενα για τον απλό πολίτη, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων, με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα, εγκαινίασε το «Ηλεκτρονικό Ενημερωτικού Δελτίου», ένα είδος «περιοδικής ενημέρωσης» για τα τρέχοντα ζητήματα που άπτονται των προσωπικών δεδομένων και ενδιαφέρουν τον πολίτη.
«Η ελληνική Αρχή πραγματοποιεί φέτος κινήσεις, οι οποίες αποσκοπούν στην καλύτερη ενημέρωση και στη διευκόλυνση των υπευθύνων επεξεργασίας και των υποκειμένων σε ό,τι αφορά την αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με τη δραστηριότητα της Αρχής», αναφέρει στο κάλεσμά του ο Πρόεδρος της Αρχής, κ. Πέτρος Χριστόφορος, αναφέροντας πως στο ίδιο έντυπο περιλαμβάνεται και ερωτηματολόγιο, για περαιτέρω feedback των πολιτών προς τον φορέα.
Στο πρώτο δελτίο που μπορείτε να διαβάσετε εδώ, μαθαίνουμε για τις κυριότερες εξελίξεις στον τομέα των προσωπικών δεδομένων. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι ανακοινώσεις της Ε.Ε. στις 25/1 για την τροποποίηση εκ βάθρων των σχετικών κοινοτικών οδηγιών, η ενημέρωση για τις νέες ηλεκτρονικές κάρτες αποδείξεων που καλούμαστε να λάβουμε, ενημέρωση για τις υποθέσεις των μεγαλο-οφειλετών και του πόθεν έσχες πολιτικών που απασχολούν την κοινή γνώμη τον τελευταίο καιρό και για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση στο σύστημα Υγείας – πράγματα για τα οποία όλοι θα έπρεπε να είμαστε ενήμεροι.
*Οδηγός για παιδιά
Από τα καλύτερα «τμήματα» της ιστοσελίδας της Αρχής, δεν είναι άλλο από τον οδηγό ενημέρωσης και πληροφόρησης των ανήλικων συμπολιτών μας. Αν έχετε παιδιά, ξεκινήστε αμέσως μαζί τους ένα μίνι-σεμινάριο σε αυτές τις πρακτικές και ευχάριστες σελίδες, που μαθαίνουν στα παιδιά τι είναι η ιδιωτικότητα και ποια είναι τα προσωπικά μας δεδομένα, τους θυμίζουν να σκέφτονται πριν δημοσιεύσουν οτιδήποτε, να έχουν επίγνωση της ταυτότητας των συνομιλητών τους και τέλος, να πλοηγούνται με ασφάλεια στο διαδίκτυο (δεν είναι μυστικό πως το Facebook κατακλύζεται από εφήβους, οι οποίοι ωστόσο δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι για τους online κινδύνους).
Στην ίδια σελίδα θα βρείτε χρηστικά κουίζ, ερωτηματολόγια, ορισμούς και συμβουλές για κάθε πτυχή της καθημερινότητας στην οποία διακυβεύεται η ιδιωτικότητά μας.
www.in2life.gr/