 |
Πες
μου το DNA σου να σου πω τι παιδί θα φέρεις στον κόσμο: τέτοια τεστ
διατίθενται αφειδώς προς πώληση στα... ράφια του Ιντερνετ. Πού όμως
τελειώνει η αλήθεια και αρχίζει το ψέμα και από ποιο σημείο και έπειτα η
επιστήμη ανοίγει το κουτί της Πανδώρας;
Οι ειδικοί βρίσκονται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι, όπου οι εξελίξεις στη γενετική κονταροχτυπιούνται με τα ηθικά διλήμματα.
Προς το παρόν, οι γενετιστές σε συνεργασία με τους ειδικούς στην εξωσωματική γονιμοποίηση έχουν φτάσει στο σημείο να «σβήνουν» από τα έμβρυα ασθένειες των οποίων η εξέλιξη είναι τόσο δραματική για τα παιδιά - όπως είναι για παράδειγμα η μεσογειακή αναιμία ή η κυστική ίνωση - και σε αυτό δεν μπαίνουν ηθικά διλήμματα.
«Δεν απέχουμε όμως πολύ από εκείνη την ημέρα που θα εντοπιστεί το γονίδιο που ευθύνεται για την παχυσαρκία, για το ύψος, για το χρώμα του δέρματος, για τη νόσο Αλτσχάιμερ, για τον διαβήτη τύπου ΙΙ, ακόμη και για την ομοφυλοφιλία. Τι θα γίνει όταν οι γονείς θα παραγγέλνουν ένα υγιές παιδί, ένα όμορφο παιδί ή ένα μωρό του οποίου τα γονίδια θα προδιαγράφουν ότι θα έχει ετερόφυλες προτιμήσεις;».
Τα ερωτήματα που θέτει ο Μηνάς Μαστρομηνάς, χειρουργός - γυναικολόγος ειδικός σε προβλήματα γονιμότητας, επιμένει ότι δεν είναι ρητορικά καθώς οι γενετιστές ήδη ξεφυλλίζουν το «αλφαβητάρι» της ανθρώπινης ύπαρξης - δηλαδή, το DNA.
Θολή εικόνα
Ομως, αν μπορούσε κάποιος να παρομοιάσει το ανθρώπινο γονιδίωμα με μια γυάλινη σφαίρα που προβλέπει το μέλλον, τότε θα διαπίστωνε πως η εικόνα είναι ακόμη θολή.
«Προς το παρόν είναι γνωστά 3.917 μονογονιδιακά κληρονομικά νοσήματα, εκ των οποίων τα 3.310 προκαλούνται από μεταλλάξεις σε 1.990 γονίδια. Συνεπώς, για το 16% των αναφερομένων νοσημάτων δεν έχει ανακαλυφθεί το ένοχο γονίδιο» τονίζει στα «ΝΕΑ» η Μαρία Τζέτη, γενετίστρια στο Εργαστήριο Ιατρικής Γενετικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επίκουρη καθηγήτρια Γενετικής.
Οπως λέει, οι πολυγονιδιακές νόσοι - για την εκδήλωση των οποίων συνεργάζονται πολλά ζεύγη γονιδίων - αποτελούν ακόμη «μυστήριο» προς επίλυση. Πόσω μάλλον, όταν είναι βέβαιο ότι για κάποιες ασθένειες - π.χ. καρκίνος ή Αλτχσάιμερ - συμβάλλουν ακόμη και περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Οι γκουρού του μάρκετινγκ πάλι - πριν κλείσει ο επιστημονικός φάκελος των γονιδίων και πριν οι ενδείξεις γίνουν τεκμηριωμένες απαντήσεις - διαπίστωσαν ότι η αγωνία των ζευγαριών για ένα υγιές παιδί κρύβει... χρυσό.
Ετσι, ήδη στο Διαδίκτυο πωλούνται υπηρεσίες που κάνουν «αυτοψία» στο DNA μελλοντικών γονέων για να εντοπισθούν εκείνα τα γονίδια που ενδεχομένως θα αρρωστήσουν τους ίδιους ή τα παιδιά τους - όταν αυτά έρθουν στον κόσμο.
Οι ενδιαφερόμενοι δεν χρειάζεται να κάνουν τίποτα περισσότερο από το να χρεώσουν την πιστωτική τους κάρτα κατά 400 ευρώ και να αποστείλουν δείγμα σάλιου σε κάποιες από τις 40 εταιρείες που διαφημίζονται στο Ιντερνετ και έχουν έδρα τις ΗΠΑ.
Τα συμπεράσματα
Οι απαντήσεις έρχονται ύστερα από λίγες εβδομάδες ηλεκτρονικά, με τους πελάτες να διαβάζουν αποτελέσματα τόσο σαφή όσο ήταν οι χρησμοί της Πυθίας.
Τα συμπεράσματα έρευνας που διεξήγαγε το ανεξάρτητο Γραφείο Κυβερνητικής Ευθύνης στις ΗΠΑ (United States Government Accountability Office) είναι αποκαλυπτικά. Οι ειδικοί έστειλαν βιολογικό υλικό από τη στοματική κοιλότητα πέντε ανθρώπων σε τέσσερα κέντρα. Ομως ανάλογα με την εταιρεία προέκυψαν διαφορετικά αποτελέσματα σε ποσοστό 68%.
«Τα τεστ αυτά δεν είναι διαγνωστικά. Είναι προγνωστικά. Συνεπώς, οι εταιρείες αυτές επιδίδονται σε εμπόριο φόβου ποντάροντας στην αγωνία των ανθρώπων για την προσωπική τους υγεία αλλά και για αυτή των παιδιών τους» υπογραμμίζει η Δήμητρα Χριστοπίκου, γενετίστρια - μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Προεμφυτευτικής Διάγνωσης.
Η ίδια κάνει την παρακάτω υπόθεση, εξηγώντας ότι δεν μπορεί να «τσουβαλιάσει» κανείς όλες τις γονιδιακές μεταλλάξεις: μια γυναίκα διαπιστώνει ότι φέρει ελαττωματικά αντίγραφα των γονιδίων BRCA1 και BRCA2 που ευθύνονται για τον καρκίνο του μαστού. Θα νιώσει απελπισία αφού η πιθανότητα να τα κληροδοτήσει στα παιδιά της αγγίζει το 50%. Και αμφιβολία για το δικό της μέλλον.
Ομως - όπως τονίζει η κ. Χριστοπίκου - οι μεταλλάξεις στα συγκεκριμένα γονίδια αναλογούν μόνο στο 5% - 10% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα της νόσου είναι τυχαία.
«Εάν πάλι η μητέρα αυτή επιλέξει - μέσω της εξωσωματικής γονιμοποίησης και της βιοψίας εμβρύου - να εκμηδενίσει τον κίνδυνο να νοσήσει το παιδί της, κρίνεται απαραίτητη η γενετική συμβουλευτική ζευγαριών», λέει.
«Γενικότερα, χρειάζεται σύνεση στις περιπτώσεις κληρονομικού καρκίνου καθώς είναι μια πολυπαραγοντική ασθένεια ενώ είναι αναγκαίο να συνεκτιμηθούν όλες οι παράμετροι όπως είναι για παράδειγμα το οικογενειακό ιστορικό».
Πηγή: tanea.gr
Οι ειδικοί βρίσκονται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι, όπου οι εξελίξεις στη γενετική κονταροχτυπιούνται με τα ηθικά διλήμματα.
Προς το παρόν, οι γενετιστές σε συνεργασία με τους ειδικούς στην εξωσωματική γονιμοποίηση έχουν φτάσει στο σημείο να «σβήνουν» από τα έμβρυα ασθένειες των οποίων η εξέλιξη είναι τόσο δραματική για τα παιδιά - όπως είναι για παράδειγμα η μεσογειακή αναιμία ή η κυστική ίνωση - και σε αυτό δεν μπαίνουν ηθικά διλήμματα.
«Δεν απέχουμε όμως πολύ από εκείνη την ημέρα που θα εντοπιστεί το γονίδιο που ευθύνεται για την παχυσαρκία, για το ύψος, για το χρώμα του δέρματος, για τη νόσο Αλτσχάιμερ, για τον διαβήτη τύπου ΙΙ, ακόμη και για την ομοφυλοφιλία. Τι θα γίνει όταν οι γονείς θα παραγγέλνουν ένα υγιές παιδί, ένα όμορφο παιδί ή ένα μωρό του οποίου τα γονίδια θα προδιαγράφουν ότι θα έχει ετερόφυλες προτιμήσεις;».
Τα ερωτήματα που θέτει ο Μηνάς Μαστρομηνάς, χειρουργός - γυναικολόγος ειδικός σε προβλήματα γονιμότητας, επιμένει ότι δεν είναι ρητορικά καθώς οι γενετιστές ήδη ξεφυλλίζουν το «αλφαβητάρι» της ανθρώπινης ύπαρξης - δηλαδή, το DNA.
Θολή εικόνα
Ομως, αν μπορούσε κάποιος να παρομοιάσει το ανθρώπινο γονιδίωμα με μια γυάλινη σφαίρα που προβλέπει το μέλλον, τότε θα διαπίστωνε πως η εικόνα είναι ακόμη θολή.
«Προς το παρόν είναι γνωστά 3.917 μονογονιδιακά κληρονομικά νοσήματα, εκ των οποίων τα 3.310 προκαλούνται από μεταλλάξεις σε 1.990 γονίδια. Συνεπώς, για το 16% των αναφερομένων νοσημάτων δεν έχει ανακαλυφθεί το ένοχο γονίδιο» τονίζει στα «ΝΕΑ» η Μαρία Τζέτη, γενετίστρια στο Εργαστήριο Ιατρικής Γενετικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επίκουρη καθηγήτρια Γενετικής.
Οπως λέει, οι πολυγονιδιακές νόσοι - για την εκδήλωση των οποίων συνεργάζονται πολλά ζεύγη γονιδίων - αποτελούν ακόμη «μυστήριο» προς επίλυση. Πόσω μάλλον, όταν είναι βέβαιο ότι για κάποιες ασθένειες - π.χ. καρκίνος ή Αλτχσάιμερ - συμβάλλουν ακόμη και περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Οι γκουρού του μάρκετινγκ πάλι - πριν κλείσει ο επιστημονικός φάκελος των γονιδίων και πριν οι ενδείξεις γίνουν τεκμηριωμένες απαντήσεις - διαπίστωσαν ότι η αγωνία των ζευγαριών για ένα υγιές παιδί κρύβει... χρυσό.
Ετσι, ήδη στο Διαδίκτυο πωλούνται υπηρεσίες που κάνουν «αυτοψία» στο DNA μελλοντικών γονέων για να εντοπισθούν εκείνα τα γονίδια που ενδεχομένως θα αρρωστήσουν τους ίδιους ή τα παιδιά τους - όταν αυτά έρθουν στον κόσμο.
Οι ενδιαφερόμενοι δεν χρειάζεται να κάνουν τίποτα περισσότερο από το να χρεώσουν την πιστωτική τους κάρτα κατά 400 ευρώ και να αποστείλουν δείγμα σάλιου σε κάποιες από τις 40 εταιρείες που διαφημίζονται στο Ιντερνετ και έχουν έδρα τις ΗΠΑ.
Τα συμπεράσματα
Οι απαντήσεις έρχονται ύστερα από λίγες εβδομάδες ηλεκτρονικά, με τους πελάτες να διαβάζουν αποτελέσματα τόσο σαφή όσο ήταν οι χρησμοί της Πυθίας.
Τα συμπεράσματα έρευνας που διεξήγαγε το ανεξάρτητο Γραφείο Κυβερνητικής Ευθύνης στις ΗΠΑ (United States Government Accountability Office) είναι αποκαλυπτικά. Οι ειδικοί έστειλαν βιολογικό υλικό από τη στοματική κοιλότητα πέντε ανθρώπων σε τέσσερα κέντρα. Ομως ανάλογα με την εταιρεία προέκυψαν διαφορετικά αποτελέσματα σε ποσοστό 68%.
«Τα τεστ αυτά δεν είναι διαγνωστικά. Είναι προγνωστικά. Συνεπώς, οι εταιρείες αυτές επιδίδονται σε εμπόριο φόβου ποντάροντας στην αγωνία των ανθρώπων για την προσωπική τους υγεία αλλά και για αυτή των παιδιών τους» υπογραμμίζει η Δήμητρα Χριστοπίκου, γενετίστρια - μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Προεμφυτευτικής Διάγνωσης.
Η ίδια κάνει την παρακάτω υπόθεση, εξηγώντας ότι δεν μπορεί να «τσουβαλιάσει» κανείς όλες τις γονιδιακές μεταλλάξεις: μια γυναίκα διαπιστώνει ότι φέρει ελαττωματικά αντίγραφα των γονιδίων BRCA1 και BRCA2 που ευθύνονται για τον καρκίνο του μαστού. Θα νιώσει απελπισία αφού η πιθανότητα να τα κληροδοτήσει στα παιδιά της αγγίζει το 50%. Και αμφιβολία για το δικό της μέλλον.
Ομως - όπως τονίζει η κ. Χριστοπίκου - οι μεταλλάξεις στα συγκεκριμένα γονίδια αναλογούν μόνο στο 5% - 10% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα της νόσου είναι τυχαία.
«Εάν πάλι η μητέρα αυτή επιλέξει - μέσω της εξωσωματικής γονιμοποίησης και της βιοψίας εμβρύου - να εκμηδενίσει τον κίνδυνο να νοσήσει το παιδί της, κρίνεται απαραίτητη η γενετική συμβουλευτική ζευγαριών», λέει.
«Γενικότερα, χρειάζεται σύνεση στις περιπτώσεις κληρονομικού καρκίνου καθώς είναι μια πολυπαραγοντική ασθένεια ενώ είναι αναγκαίο να συνεκτιμηθούν όλες οι παράμετροι όπως είναι για παράδειγμα το οικογενειακό ιστορικό».
Πηγή: tanea.gr
